ΑΠΟ ΤΑ ΣΑΛΟΝΙΑ ΣΤΑ… ΑΛΩΝΙΑ

Η θεωρία του χάους και η αγροτική πολιτική

Η λέξη-έννοια «Χάος» χρησιμοποιείται από τα παλιά χρόνια, προκειμένου να περιγράψει την αταξία, την ακαταστασία, τη διάλυση, τη σύγχυση και το μπάχαλο.

Τη δεκαετία του 1960, ο Έντουαρντ Λόρεντζ εισήγαγε τον όρο στην σύγχρονη επιστήμη, όταν με επιστημονικές παρατηρήσεις απέδειξε ότι μια απειροελάχιστη μεταβολή στη ροή των γεγονότων οδηγεί, μετά από την πάροδο αρκετού χρόνου, σε μια εξέλιξη της ιστορίας δραματικά διαφορετική από εκείνη που θα λάμβανε χώρα, αν δεν είχε συμβεί η μεταβολή. Χάος, δηλαδή, είναι η κατάσταση που προκύπτει όταν μεταβληθούν ανεξέλεγκτα, έστω και κατ” ελάχιστο, οι κανόνες ενός δυναμικού συστήματος.

Από την μετέπειτα ενασχόληση πολλών επιστημόνων με το θέμα, αναδείχθηκε, επίσης, η σχέση μεταξύ του «τοπικού» και του «ολικού» και αποδείχθηκε ότι δεν είναι δυνατόν να απομονωθεί -σε βάθος χρόνου- η συμπεριφορά ενός συστήματος σε τοπικό επίπεδο, μη λαμβάνοντας υπόψη το ολικό σύστημα στο οποίο λειτουργούμε, δηλαδή το σύμπαν. Είναι το γνωστό «φαινόμενο της πεταλούδας», σύμφωνα με το οποίο «αν μια πεταλούδα κινήσει τα φτερά της στον Αμαζόνιο, μπορεί να φέρει βροχή στην Κίνα».

Έχω τη βεβαιότητα ότι, οι άνθρωποι που ασχολούνται με την αγροτική πολιτική στη χώρα μας δεν έχουν ιδέα από τη θεωρία του χάους και δεν φαντάζονται ότι μπορεί να υπάρξει εφαρμογή στα δικά μας. Θεωρούν ότι το σύστημα θα εξακολουθήσει να συμπεριφέρεται όπως αυτοί το έχουν παρατηρήσει τα τελευταία χρόνια και καμία αλλαγή δεν πρόκειται να συμβεί που θα τους αλλάξει τα σχέδια. Δεν μπορούν να σκεφτούν και να συλλάβουν ότι μια «πεταλούδα» μπορεί να πετάξει στον Αμαζόνιο και αυτοί να «πετάξουν» από την πολιτική.

Νομίζουν -οι αδαείς- ότι οι αγρότες θα είναι μόνιμα ευκολόπιστοι. Ότι το θέμα της λειψυδρίας-υφαλμύρωσης, θα το λύνει πάντα «μια βροχή». Ότι θα τους ρωτάμε για τις πράξεις τους και δεν θα απαντούν (όπως έκαναν στο τελευταίο άρθρο που τους υποβάλαμε ερωτήσεις και δεν απάντησε κανένας).  Ότι δεν θα δεσμεύονται για τίποτα. Ότι θα εξαντλούν την πολιτική τους δράση σε ανούσιες επερωτήσεις και παραθυρικές εμφανίσεις. Ότι η φτώχεια δεν έχει όρια. Ότι θα συνεχίσουμε να τους ψηφίζουμε με γενικόλογα προγράμματα. Ότι είμαστε βουκόλοι, πρόβατα στο μαντρί, αγράμματοι, αμνήμονες, φοβισμένοι και αδιάφοροι.

Θα κάνουν πολύ καλά να διαβάσουν λίγο θεωρία του χάους, να δουν πόσες εφαρμογές έχει στην πολιτική, πώς οι «πεταλούδες» πετάνε όχι μόνο στον Αμαζόνιο αλλά σε όλους τους κάμπους και τα βουνά και ότι η ιστορία είναι γεμάτη από πολιτικούς που έφυγαν νύκτα και δεν τους θυμάται (για το έργο τους) ούτε η μάνα τους.